Χρόνιος Πόνος

Ο πόνος είναι μια έννοια που έχει ψυχική και σωματική υπόσταση. Η μελέτη του έχει απασχολήσει και συνεχίζει να απασχολεί ως προς την κατανόηση αλλά και την θεραπεία, χιλιάδες επιστήμονες του χώρου της ιατρικής, της φιλοσοφίας, των τεχνών, αλλά και απλούς ανθρώπους.

Εμείς θα προσεγγίσουμε το θέμα από την σωματική του πλευρά.

Σαν ορισμός, ο πόνος είναι η δυσάρεστη αίσθηση που συνήθως προκύπτει από ένα πολύ έντονο ή καταστροφικό σωματικό ερέθισμα. Ο πόνος βιώνεται υποκειμενικά, καθώς επηρεάζεται από την κατάσταση του εγκεφάλου και από δομικής και από συναισθηματικης πλευράς, αφού μέσα σε αυτόν σχηματίζεται ως αίσθηση.

Ο ρόλος του πόνου είναι η προστασία του ζωντανού οργανισμού! Όταν μία αίσθηση φθάσει σε κορεσμό από υπερβολικά έντονα ερεθίσματα, τότε συνήθως ο οργανισμός φτάνει στα όριά του και κινδυνεύει να υποστεί βλάβες. Ο πόνος δρα ως προστατευτικός μηχανισμός από τέτοιες ανεπιθύμητες συνέπειες.

Όταν ο οξύς πόνος μεταπίπτει σε χρόνιο, τότε δεν αποτελεί το σύμπτωμα μιας πάθησης, αλλά είναι από μόνος του μια πάθηση!! Διαρκεί περισσότερο από την αναμενόμενη πορεία της πάθησης ή της κάκωσης. Το σύνηθες χρονικό διάστημα κυμαίνεται από 3-6 μήνες.

Στην περίπτωση που ένα βλαπτικό ερέθισμα από την περιφέρεια είναι συνεχές και έντονο, για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε δημιουργείται μια υπερδιεγερσιμότητα στην περιοχή που το νεύρο συνδέεται με την περιοχή που νευρώνει. Αν αυτή η υπερδιεγερσιμότητα επιμείνει για αρκετό χρονικό διάστημα, επηρεάζονται και παραπλήσιοι νευρώνες με αποτέλεσμα ο ασθενής να αρχίσει να πονά και σε περιοχές του σώματος (δερμοτόμια) παράπλευρες με αυτήν της αρχικής βλάβης, που πρακτικά είναι υγιής (δεν έχουν υποστεί βλάβη)!!

Η υπερδιεγερσιμότητα κανονικά διαρκεί μέχρι να θεραπευθεί η αρχική βλάβη, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, εάν δεν θεραπευθεί ο πόνος γίνεται χρόνιος.

Η χρονιότητα του πόνου προκαλεί μεταβολή της λειτουργίας και της δομής του νευρικού συστήματος που προσπαθεί να ανταπεξέλθει στην καινούρια κατάσταση, διότι διαθέτει ευπλαστότητα, την δυνατότητα δηλαδή να αλλάζει δομή, χημική σύσταση και λειτουργία!

Όταν συμβεί η τροποποίηση των νευρικών συνάψεων τότε ως τελικό αποτέλεσμα, ο πόνος καθίσταται χρόνιος και δεν αποτελεί πλέον σύμπτωμα αλλά ξεχωριστή νόσο!

Μέσω μελέτης δεκαετιών, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο εγκέφαλος έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί σαν «πύλη» ελέγχοντας ο ίδιος, τα μηνύματα που προσλαμβάνει και αποστέλλει δηλαδή να μπορεί να στέλνει μηνύματα αναστολής των επώδυνων σημάτων σε διάφορα μέρη του σώματος.

Γα να δημιουργηθεί η αίσθηση του πόνου σαν τελικό ‘’προϊόν’’, περνάει μέσα από κάποια πολύπλοκη διαδικασία. Το νευρικό σήμα που ξεκινάει από το σημείο που χτυπήσαμε πηγαίνει στον νωτιαίο μυελό και διαμέσου αυτού, στο μεσεγκέφαλο, στον θάλαμο και τέλος στον φλοιό του εγκεφάλου, δεχόμενος ερεθίσματα και τροποποιήσεις σε αυτά τα κέντρα αλλά και απο τις γειτονικές περιοχές αυτών των δομών, που συνδέονται με έμμεσο τρόπο.

Η αντίληψη του πόνου έχει σχέση με την ψυχολογία, την μνήμη, την συναισθηματική κατάσταση μας και τις προηγούμενες εμπειρίες μας (μνήμη πόνου)!!

Σας παραθέτω μερικά παραδείγματα:

Αν την στιγμή που χτύπησες περνάς καλά και χτυπήσεις κάπου δεν θα πονέσεις τόσο, όσο αν περνούσες άσχημα
Αν κάνεις κάτι σημαντικό εκείνη την στιγμή που χτύπησες (πχ. Ένας σημαντικός αγώνας άθλησης) δεν θα καταλάβεις ότι χτύπησες παρά μόνο στο τέλος του αγώνα
Αν έχεις βιώσει έναν παρόμοιο πόνο στο παρελθόν στο ίδιο σημείο, ανάλογα με την ψυχολογία σου σαν άτομο μπορεί να τον διαχειριστείς καλύτερα ή χειρότερα (πχ. ‘’δεν πόνεσα τόσο αυτήν την φορά’’, ‘’αυτήν την φορά είναι χειρότερο από την προηγούμενη’’)
Αν έχεις συνδέσει μια περιοχή με ευχάριστα συναισθήματα (πχ. Εναγκαλισμός και εγκάρδιο χτύπημα πατέρα που αγαπούσες στην πλάτη) δεν θα πονέσεις τόσο σε χτυπήματα σε αυτήν την περιοχή, όσο αν την είχες συνδέσει με κάτι άσχημο (πχ. χτύπημα τιμωρίας όταν ήσουν μικρός-ή)

Χρόνιος Πόνος

Χρόνιος Πόνος

Ορισμός Πόνου και Χρόνιος Πόνος

Χρόνιος Πόνος

Αντίληψη του Πόνου

Αποτέλεσμα;